Dattatreya bhagwan - સનાતન ધર્મમાં ભગવાન દત્તાત્રેયનું વિશેષ સ્થાન છે. ગુરુ અને ભગવાન બંનેનું સ્વરૂપ તેમની અંદર સમાયેલું છે. ભગવાન દત્તના નામે દત્ત સંપ્રદાયનો ઉદભવ થયો. સમગ્ર ભારતમાં તેમના અનેક મંદિરો છે.
અનુસૂઇયા અને અત્રિ ઋષિ દત્તાત્રેયના માતા-પિતા હતાં. દર વર્ષે માગશર મહિનાની પૂનમ તિથિએ ભગવાન દત્તાત્રેયની જયંતી ઊજવવામાં આવે છે. દત્તાત્રેયે પોતાના જીવનમાં 24 ગુરુ બનાવ્યાં હતાં.
ભગવાન દત્તાત્રેયને દેવતા અને ગુરુનો દૈવીય અવતાર માનવામાં આવે છે કારણ કે તેમના ભક્તો પણ તેમને શ્રી ગુરુદેવદૂત તરીકે ઓળખે છે
ભગવાન દત્તાત્રેયનો જન્મ હિંદુ ધર્મની ટ્રિનિટી બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશની પ્રચલિત વિચારધારાને જોડવા માટે થયો હતો. શૈવ દત્તાત્રેયને શિવનો અવતાર માને છે અને વૈષ્ણવો તેમને વિષ્ણુનો અવતાર માને છે. દત્તાત્રેયને નાથ સંપ્રદાયની નવનાથ પરંપરાના નેતા પણ માનવામાં આવે છે. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે દત્તાત્રેય રાસેશ્વર સંપ્રદાયના સ્થાપક પણ હતા. ભગવાન દત્તાત્રેયે વેદ અને તંત્ર માર્ગને જોડીને એક જ સંપ્રદાયની રચના કરી હતી.
ગુરુ દત્તાત્રેય ના 24 ગુરુ
ભગવાન દત્તાત્રેયે પોતાના જીવનમાં ઘણા લોકો પાસેથી બોધપાઠ લીધો હતો. દત્તાત્રેય જંગલી પ્રાણીઓના જીવન અને પ્રવૃત્તિઓમાંથી પણ શીખ્યા. દત્તાત્રેયજી કહે છે કે જેની પાસેથી મને બધા ગુણો મળ્યા છે તેને હું તે ગુણોનો પ્રદાતા માનું છું અને તેને મારા ગુરુ માનું છું, આમ મારી પાસે 24 ગુરુ છે. પૃથ્વી, જળ, અગ્નિ, વાયુ, આકાશ, ચંદ્ર, સૂર્ય, કબૂતર, અજગર, સિંધુ, પતંગ, ભ્રમર, મધમાખી, ગજ, હરણ, મીન, પિંગલા, કુર્પાક્ષી, બાળક, કુમારી, સાપ, શારકૃત, કરોળિયો અને ભમરો.