Shardiya Navratri 2022: આ વર્ષે શારદીય નવરાત્રી 26 સપ્ટેમ્બર 2022થી શરૂ થઈ રહી છે. નવરાત્રિના આ નવ દિવસો દરમિયાન માતા રાણીની વિશેષ પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે. નવરાત્રીના પ્રથમ દિવસે મંદિરો, ઘરો અને ભવ્ય પંડાલોમાં કલશની સ્થાપના કરવામાં આવશે અને માતા અંબેની પૂજા કરવામાં આવશે. નવરાત્રિ દરમિયાન લોકો નિયમ પ્રમાણે માતા જગદંબાની ઉપવાસ અને પૂજા કરે છે. તેમની આસ્થા અને શક્તિ અનુસાર કેટલાક લોકો આખા નવ દિવસ ઉપવાસ રાખે છે તો કેટલાક લોકો પહેલા અને છેલ્લા દિવસે ઉપવાસ કરે છે. બીજી તરફ જે લોકો નવરાત્રિ દરમિયાન વ્રત નથી રાખતા તેમણે આ દરમિયાન માત્ર સાત્વિક ભોજન લેવું જોઈએ. નવરાત્રિના પવિત્ર દિવસોમાં લસણ-ડુંગળીનું સેવન ન કરવું જોઈએ. શાસ્ત્રો અનુસાર નવરાત્રિ દરમિયાન લસણ-ડુંગળીનું સેવન વર્જિત માનવામાં આવે છે. તો ચાલો જાણીએ શા માટે નવરાત્રિમાં ડુંગળી-લસણ ખાવાની મનાઈ છે?
નવરાત્રિના નવ દિવસો દરમિયાન લસણ અને ડુંગળીનું સેવન કરવું પ્રતિબંધિત છે, કારણ કે લસણ અને ડુંગળીને તામસિક પ્રકૃતિની ખાદ્ય સામગ્રી માનવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર તેના સેવનથી અજ્ઞાનતા અને વાસના વધે છે.
એવું પણ કહેવાય છે કે લસણ અને ડુંગળી જમીનની નીચે ઉગે છે. ઘણા સૂક્ષ્મ જીવો તેમની સફાઈમાં મૃત્યુ પામે છે, તેથી ઉપવાસ અથવા શુભ કાર્ય દરમિયાન તેમને ખાવું અશુભ માનવામાં આવે છે.
એક પૌરાણિક કથા પણ છે
લસણ અને ડુંગળી ન ખાવા વિશે પણ એક પૌરાણિક કથા છે. કથા અનુસાર, સ્વરભાનુ નામનો એક રાક્ષસ હતો, જેણે સમુદ્ર મંથન કર્યા પછી, દેવતાઓની વચ્ચે બેસીને કપટથી અમૃત પીધું. જ્યારે મોહિનીનું રૂપ ધારણ કરનાર ભગવાન વિષ્ણુને આ વાતની જાણ થઈ તો તેમણે પોતાના ચક્ર વડે સ્વરાભાનુનું માથું ધડથી અલગ કરી દીધું. સ્વરાભાનુના માથા અને થડને રાહુ અને કેતુ કહેવામાં આવે છે.
એવું કહેવાય છે કે શિરચ્છેદ કર્યા પછી, સ્વરાભાનુના માથા અને ધડમાંથી અમૃતના થોડા ટીપાં પૃથ્વી પર પડ્યા, જેમાંથી લસણ અને ડુંગળીની ઉત્પત્તિ થઈ. લસણ અને ડુંગળી અમૃતના ટીપામાંથી મેળવવામાં આવે છે, તેથી તે બંને રોગોના ઉપચારમાં અસરકારક સાબિત થાય છે. પરંતુ તેઓ રાક્ષસના મુખમાંથી ઉત્પન્ન થયા છે, તેથી તે અશુદ્ધ માનવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે પૂજામાં પણ ક્યારેય ભગવાનને લસણ અને ડુંગળી ચઢાવવામાં આવતી નથી.