મુંબઈ. ગયા વર્ષે કોરોના વાયરસના ચેપને કારણે લાદવામાં આવેલા લોકડાઉન દરમિયાન મહારાષ્ટ્રના લગભગ 96 ટકા લોકોએ તેમની આવક ગુમાવી દીધી છે. રાજ્યમાં 'ફૂડ રાઇટ્સ ઝુંબેશ' હેઠળ હાથ ધરવામાં આવેલા સર્વેમાં આ વાત સામે આવી છે.
'અન્ન અધિકાર અભિયાન' ના રાજ્ય સંયોજક મુકતા શ્રીવાસ્તવે શનિવારે કહ્યું હતું કે આવકમાં ઘટાડો થવાનું મુખ્ય કારણ નોકરીઓનું ખોટ અને કામની ઉપલબ્ધતા નહતું. તેમણે કહ્યું કે સર્વેક્ષણ કરેલ દરેક પાંચમા વ્યક્તિને ખોરાક ખરીદવા માટે પૈસા ન હોવાના કારણે ભૂખ્યા રહેવાની ફરજ પડી હતી.
આ અભિયાનના ભાગ રૂપે, ખાદ્ય અને પોષણ ક્ષેત્રના કાર્યકરોના જૂથે મુંબઇ, થાણે, રાયગ,, પુણે, નંદુરબાર, સોલાપુર, પાલઘર, નાસિક, ધૂલે અને જલગાંવમાં ગયા વર્ષે મે અને સપ્ટેમ્બરમાં કુલ 250 લોકોનો સર્વે કર્યો હતો.
દેશમાં કોવિડ -19 રોગચાળાને કારણે કેન્દ્રએ ગયા વર્ષે માર્ચમાં દેશવ્યાપી લોકડાઉનની ઘોષણા કરી હતી, જેના પગલે થોડા મહિના પછી ધીરે ધીરે આ નિયંત્રણો હળવા કરવામાં આવ્યા હતા.
શ્રીવાસ્તવે કહ્યું કે, "મતદાન કરાયેલા લોકોમાંથી 92 ટકા લોકોએ તેમની આવક ગુમાવી દીધી છે અને લોકડાઉન હટાવ્યા પછી પાંચ મહિના સુધી તે જ સ્થિતિમાં રહ્યા છે."
તેમણે કહ્યું કે, સર્વેમાં સામેલ કરાયેલા લોકોમાંથી 52 ટકા લોકો ગ્રામીણ વિસ્તારના છે અને બાકીના શહેરી વિસ્તારોના છે. તેમાંથી 60 ટકા મહિલાઓ છે.
શ્રીવાસ્તવે કહ્યું કે લોકડાઉન પહેલા લગભગ 70 ટકા લોકોની માસિક આવક 7000 રૂપિયા હતી અને બાકીના લોકોની માસિક આવક રૂપિયા 3000 હતી.
તેમણે કહ્યું કે આવી પહેલેથી ઓછી આવકનો ઘટાડો એ પણ દર્શાવે છે કે આ લોકો ચેપથી કેટલી ખરાબ રીતે પ્રભાવિત થયા છે. સર્વેક્ષણ કરાયેલા લોકોમાંથી, લગભગ 49 ટકા લોકોએ તેમના મિત્રો અને સંબંધીઓ પાસેથી પૈસા ખરીદવા માટે ખોરાક લેવો પડ્યો હતો.
આ લોકોને લોકડાઉન કર્યા બાદ આવક અંગે પૂછવામાં આવતા શ્રીવાસ્તવે કહ્યું કે 43 ટકા લોકોની એપ્રિલ અને મે મહિનામાં કોઈ આવક નથી. ફક્ત 10 ટકા લોકો એવા છે જેમની આવક લોકડાઉન પહેલા સ્તરે પહોંચી ગઈ છે.
તેમણે કહ્યું કે એપ્રિલ અને મે મહિનામાં જેમની આવક નહોતી, તેમાંથી 34 ટકા લોકોની સમાન સ્થિતિ સપ્ટેમ્બર-ઓક્ટોબરમાં હતી.
શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે સર્વે મુજબ 12 ટકા લોકોએ ઘરેણાં વેચ્યા હતા અને ત્રણ ટકા લોકોએ તેમની જમીન ખોરાક ખરીદવા વેચી હતી.