Faizabad Lok Sabha Seat:દેશની 543 લોકસભા સીટોમાં ઘણી હોટ સીટ હતી, પરંતુ ફૈઝાબાદ લોકસભા સીટ એવી સીટ હતી જેના પર દેશ-વિદેશની નજર ટકેલી હતી. ભારતીય જનતા પાર્ટીની સ્થાપના પછી 90ના દાયકામાં શરૂ થયેલ રામ મંદિરના નિર્માણનો મુદ્દો આ વખતે પૂરો થયો અને અયોધ્યામાં ભવ્ય અને દિવ્ય રામ મંદિરનું નિર્માણ થયું. ત્યારબાદ આ પહેલી લોકસભા ચૂંટણી હતી, પરંતુ આ લોકસભા ચૂંટણીમાં ભારતીય જનતા પાર્ટીને કારમી હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. ભારતીય જનતા પાર્ટીએ ફરી એકવાર આ બેઠક પરથી તેના વર્તમાન સાંસદ લલ્લુ સિંહને ઉમેદવાર બનાવ્યા હતા, જ્યારે સમાજવાદી પાર્ટીએ તેના ધારાસભ્ય અવધેશ પ્રસાદને ઉમેદવાર બનાવ્યા હતા. આ ચૂંટણીમાં અવધેશ પ્રસાદે લલ્લુ સિંહને 54567 મતોથી હરાવ્યા છે.
અયોધ્યામાં ક્યારે કઈ પાર્ટીની જીત થઈ.
1957માં અયોધ્યા સીટ પર પહેલીવાર ચૂંટણી યોજાઈ હતી. ત્યારથી લઈને અત્યાર સુધી અહીંથી કોંગ્રેસ પાર્ટીના ઉમેદવાર પાંચ વખત જીત્યા છે, કોંગ્રેસ (આઈ)ના ઉમેદવાર એક વખત જીત્યા છે, જનતા પાર્ટી અહીંથી એક વખત જીતી છે, કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી અહીંથી એક વખત જીતી છે, ભારતીય જનતા પાર્ટી અહીંથી જીતી છે. 5 વખત બહુજન સમાજ પાર્ટી અહીંથી જીતી છે અને આ વખતે બીજી વખત સમાજવાદી પાર્ટી અહીંથી જીતી છે.
શું છે અયોધ્યાનું જ્ઞાતિ સમીકરણ ?
મુદ્દા ઉપરાંત જ્ઞાતિના સમીકરણોની પણ ઉત્તર પ્રદેશની ચૂંટણી પર અસર પડે છે. ચાલો તમને જણાવીએ કે અયોધ્યાનું જાતિ સમીકરણ શું છે - અયોધ્યામાં 21%, દલિત 19%, મુસ્લિમ 22%, OBC 6%, ઠાકુર 18%, બ્રાહ્મણ 18% અને લગભગ 10% વૈશ્ય છે.
વરિષ્ઠ પત્રકાર જ્ઞાનેન્દ્ર શુક્લા આ હાર પર કહે છે કે અયોધ્યાએ ઘણી વખત આશ્ચર્યચકિત કર્યું છે. અહીંથી કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીએ પણ ચૂંટણી જીતી છે. તેમણે કહ્યું કે રામ મંદિર ત્યાંના લોકો માટે આસ્થાનો મુદ્દો છે, પરંતુ આ ચૂંટણીમાં લોકોએ "આસ્થા અને ભાવના" ને બાજુ પર રાખ્યા અને "સમીકરણ અને ચિંતા" બાજુ પર રહી.
તેમની શ્રદ્ધા રામમાં છે પણ જ્યારે તેમની પોતાની ચિંતાની વાત આવે છે ત્યારે લોકોની પોતાની જરૂરિયાતો હોય છે અને જો તે જરૂરિયાતોને પૂરી કરવામાં કોઈ અડચણ આવે તો આ રીતના પરિણામો દેખાય છે, તેની સાથે ત્યાંના સમીકરણો પણ જોવા મળે છે. તેમાં પણ પલટો જોવા મળ્યો હતો અને સમીકરણો અનુસાર ભાજપને નુકસાન થયું છે.
વરિષ્ઠ પત્રકાર વિનય રાય કહે છે કે અયોધ્યા ક્યારેય જ્ઞાતિ સમીકરણ અને પરંપરાગત બેઠક નહોતી. અયોધ્યામાં સપા જીતી છે, બસપા પણ જીતી છે અને કોંગ્રેસ પણ જીતી છે, જેનો સ્પષ્ટ અર્થ છે કે આ પરંપરાગત બેઠક નથી. તેમણે કહ્યું કે મુસ્લિમ, યાદવ અને દલિતોના ગઠબંધન અને કોંગ્રેસને વોટ ટ્રાન્સફરને કારણે સપા અહીં જીતી છે. તેમણે કહ્યું કે રામ દરેકના છે, અને વિપક્ષ આ વાત પહોંચાડવામાં સફળ રહ્યુ. સાથે જ વિનય કટિયાર જેવા વૃદ્ધોની ઉપેક્ષા પણ આ હારનું મોટું કારણ છે.
આ બાબતે હનુમાન ગઢીના મહંત રાજુ દાસનું કહેવું છે કે આ હારનું સૌથી મોટું કારણ ઉમેદવારનો વિરોધ અને ઉમેદવારનો કાર્યકર્તાઓ સાથે કોઈપણ પ્રકારનો તાલમેલ સ્થાપિત ન કરી શકવો હતો. સંગઠન સંપૂર્ણપણે શાંત થઈ ગયું, ઉમેદવારે કોઈની સાથે વાતચીત કરી નહીં, આ સાથે, સંઘ પણ આ વખતે નિષ્ક્રિય રહ્યો અને કોઈની સાથે કોઈ વાતચીત થઈ નહીં, કારણ કે દરેક જગ્યાએ લોકો ઉમેદવારને સ્વીકારી શક્યા નહીં. તેમણે કહ્યું કે લાંબા સમયથી કામદારોની અવગણના કરવામાં આવી હતી જેના કારણે કામદારો સંપૂર્ણપણે શાંત થઈ ગયા હતા અને પરિણામો બધાની સામે છે. તેમણે કહ્યું કે તેમને જેટલા વોટ મળ્યા છે તે રામમાં લોકોની શ્રદ્ધાને કારણે છે. લોકોને રામમાં શ્રદ્ધા છે, લોકો રામમાં માને છે, લોકો રામ મંદિરથી સંતુષ્ટ છે, એટલે જ તેને આટલા મત મળ્યા, નહીંતર પરિણામ ખરાબ આવી શક્યું હોત.
આ છે પાંચ મોટા કારણો!
બાબરી ધ્વંસમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવનાર અને રામ મંદિર આંદોલન સાથે સંકળાયેલા સંતોષ દુબે કહે છે કે તેમની હારના પાંચ કારણો છે તેમણે કહ્યું કે પહેલું કારણ એ હતું કે સાંસદે કોઈ કામ કર્યું ન હતું, તેથી હતું લોકો તરફથી વિરોધ. બીજું કારણ એ હતું કે તે જ્ઞાતિવાદી હતો, તે જે જ્ઞાતિનો હતો તેને સમર્થન કરતો હતો અને તાજેતરમાં કેટલાક બ્રાહ્મણોની હત્યા કરવામાં આવી હતી અને કહેવાય છે કે સાંસદે અન્ય પક્ષને ટેકો આપ્યો હતો, તેની સામે મોટો વિરોધ થયો હતો. ત્રીજું કારણ એ હતું કે સાંસદો લોકોને મળ્યા ન હતા. જ્યારે કોઈ કામ પૂછે તો કહેતા કે તમે અમને નહીં પણ મોદીને વોટ આપ્યો છે. ચોથું કારણઃ વિકાસના નામે મળેલા પૈસાથી પ્રજાની ચિંતાનું કોઈ કામ થયું નથી. પાંચમું કારણ રામ મંદિરના નિર્માણ દરમિયાન વિવિધ મંદિરોને તોડી પાડવાનું હતું, જેના કારણે લોકો નાખુશ હતા.
તપસ્વી શિબિરના વડા જગતગુરુ પરમહંસ આચાર્ય કહે છે કે અયોધ્યામાં ચક્રવ્યુહની રચના કરવામાં આવી હતી અને લલ્લુ સિંહ તેમાં અભિમન્યુની જેમ શહીદ થયા હતા. આમાં વિદેશી શક્તિઓનો પણ મોટો હાથ છે, એક તરફ મોદી-યોગી વિશ્વ સ્તરે અયોધ્યાની છબી બનાવવા માંગે છે, જો તેઓ અયોધ્યાને હરાવી દેશે તો વિશ્વ સ્તરે શરમ આવશે. તેમણે કહ્યું કે અયોધ્યાને હરાવવા માટે બહારી દળોએ પણ મોટા પાયા પર ફંડિંગ કર્યું છે.