જ્યારે ચંદ્ર સૂર્ય અને પૃથ્વીની વચ્ચેથી પસાર થાય છે ત્યારે સૂર્યગ્રહણ થાય છે. જ્યારે સૂર્ય, ચંદ્ર અને પૃથ્વી એક સીધી રેખામાં આવે છે, ત્યારે સંપૂર્ણ ગ્રહણ થાય છે. આ એટલા માટે છે કારણ કે સૂર્ય ચંદ્રના વ્યાસ કરતાં 400 ગણો છે, પરંતુ સંયોગથી તે 400 ગણો દૂર પણ છે.
ગ્રહણ દરમિયાન, ચંદ્ર અસ્થાયી રૂપે સૂર્યને આવરી લે છે, સંક્ષિપ્તમાં દિવસના પ્રકાશને અવરોધે છે અને પૃથ્વીના ભાગ પર પડછાયો નાખે છે. આ પડછાયાના બે ભાગો છે: પેનમ્બ્રા, જ્યાં સૂર્યપ્રકાશ સંપૂર્ણપણે અવરોધિત છે અને સંપૂર્ણ ગ્રહણનો અનુભવ થાય છે.
દર વર્ષે બે થી પાંચ સૂર્યગ્રહણ થાય છે, જેમાં કુલ ગ્રહણ લગભગ દર 18 મહિનામાં થાય છે. તમે તે ગ્રહણ જોઈ શકશો કે નહીં તે તમે દુનિયામાં ક્યાં છો તેના પર નિર્ભર છે.
જો આપણે સરળ ભાષામાં સમજીએ તો, જ્યારે ચંદ્ર સૂર્ય અને પૃથ્વીની વચ્ચે આવે છે, ત્યારે ચંદ્રની પાછળની સૂર્યની છબી થોડા સમય માટે સંપૂર્ણપણે ઢંકાઈ જાય છે. આ પ્રક્રિયાને જ સૂર્યગ્રહણ કહેવામાં આવે છે.
પૃથ્વી અને સૂર્યની વચ્ચે ચંદ્ર આવવાને કારણે પૃથ્વી પર પ્રકાશ નથી પહોંચતો, જેના કારણે પૃથ્વીની સપાટીનો અમુક ભાગ દિવસના પ્રકાશમાં પણ અમુક સમય માટે અંધારી દેખાય છે. વૈજ્ઞાનિકોના મતે જ્યારે સૂર્ય, ચંદ્ર અને પૃથ્વી એક સીધી રેખામાં આવે છે ત્યારે સૂર્યગ્રહણ થાય છે.
આખુ સૂર્યગ્રહણ શું છે?
જ્યારે સૂર્ય, ચંદ્ર અને પૃથ્વી એક સીધી રેખામાં હોય ત્યારે સંપૂર્ણ સૂર્યગ્રહણ થાય છે. આ સૂર્યગ્રહણ આંશિક સૂર્યગ્રહણથી સંપૂર્ણપણે અલગ છે. જ્યારે પૃથ્વીનો એક ભાગ સંપૂર્ણ અંધકારમાં ફેરવાઈ જાય ત્યારે સંપૂર્ણ સૂર્યગ્રહણ થાય છે. આ સમયે ચંદ્ર પૃથ્વીની સૌથી નજીક છે. જાણકારી માટે તમને જણાવી દઈએ કે આખુ સૂર્યગ્રહણ દર 100 વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર થાય છે.
સૂર્યગ્રહણ જોતી વખતે શું સાવચેતી રાખવી જોઈએ?
ત્રણેય પ્રકારના સૂર્યગ્રહણ દરમિયાન કેવી રીતે સાવચેતી રાખવી?
જ્યારે સંપૂર્ણ સૂર્યગ્રહણ થાય છે, ત્યારે તમે નરી આંખે સૂર્યને જોઈ શકો છો. આજે જે સૂર્યગ્રહણ થઈ રહ્યું છે, એટલે કે આંશિક સૂર્યગ્રહણ, થોડીક ટેક્નોલોજી અને સાધનોનો ઉપયોગ કરો અને પછી જ સૂર્યને જુઓ. જો તમે આવું ન કરો તો તે તમારા માટે ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે. જો તમે આજના સૂર્યને નરી આંખે જોશો તો તમારી રેટિનામાં બળતરા થઈ શકે છે. તમે અંધ પણ બની શકો છો