કોરોના સંકટની વચ્ચે, અઝીમ પ્રેમજી યુનિવર્સિટી અને સિવિલ સોસાયટી ઓર્ગેનાઇઝેશન દ્વારા કરાયેલા સર્વેમાં દેશમાં રોજગારના મોરચે ચોંકાવનારા આંકડા બહાર આવ્યા છે. લોકડાઉન વચ્ચે, સર્વેએ બતાવ્યું કે બે તૃતીયાંશ કરતા વધુ લોકોએ આજીવિકાના સાધનો ગુમાવ્યા છે.
તે જ સમયે, જેમણે રોજગાર છોડી દીધી છે તેમની કમાણીમાં ધરખમ ઘટાડો છે. આલમ એ છે કે અડધાથી વધુ ઘરોમાં કુલ આવકમાંથી અઠવાડિયાના આવશ્યક માલ ખરીદવાનું પણ મુશ્કેલ છે. સંશોધનકારોના કહેવા મુજબ, લોકડાઉનને કારણે મોટી કંપનીઓમાં માત્ર કામ અટક્યું છે, પરંતુ તેના આધારે સ્વરોજગારના તમામ ધંધા પણ બંધ થઈ રહ્યા છે. આ ચિંતાનું મોટું કારણ છે.
4000 કામદારો પર અભિપ્રાય
આ સર્વેમાં આંધ્ર પ્રદેશ, બિહાર, દિલ્હી, ગુજરાત, ઝારખંડ, કર્ણાટક, મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, ઓડિશા, રાજસ્થાન, તેલંગાણા અને પશ્ચિમ બંગાળના આશરે 4000 કામદારો આવરી લેવામાં આવ્યા છે. સંશોધનકારોએ કામદારોને તેમની આર્થિક સ્થિતિ અને લોકડાઉન માટે ફેબ્રુઆરી દરમિયાન જે કમાણી કરી હતી તે વિશે પ્રશ્નો પૂછ્યા. સ્વરોજગાર લોકો, દૈનિક વેતન મજૂરો અને સામાન્ય રોજગાર મજૂરો સાથે ચર્ચાઓ પણ કરવામાં આવી હતી.
ગામ:
સ્થિતિ સારી નથી: શહેરોની તુલનામાં ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં બેરોજગારીના આંકડા થોડા ઓછા છે. અહીં આશરે 57 ટકા એટલે કે દર દસ લોકોમાંથી છ લોકોને અસર થઈ છે.
શહેર:
પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ છે: શહેરી વિસ્તારોમાં પરિસ્થિતિ સૌથી ખરાબ છે. દર દસમાંથી આઠ લોકોએ રોજગાર ગુમાવ્યો છે. એટલે કે 80૦ ટકા લોકો બેકાર બની ગયા છે.
બિન-કૃષિ ક્ષેત્રેની આવકમાં 90 ટકાનો ઘટાડો થયો:
સર્વેમાં એ પણ દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે જેમણે રોજગાર છોડી દીધી છે તેમની આવકને અસર થઈ હતી.
બિન-કૃષિ ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકોની આવકમાં 90 ટકાનો ઘટાડો થયો છે, અગાઉ જ્યાં તેઓ દર અઠવાડિયે સરેરાશ 2240 રૂપિયા મેળવતા હતા, હવે આવક માત્ર 218 રૂપિયા છે.
ફેબ્રુઆરી મહિનામાં એક દૈનિક વેતન મજૂર જેણે અઠવાડિયામાં સરેરાશ 940 રૂપિયા કમાયા હતા તેની આવકનો લગભગ અડધો ભાગ છે.
છ મહિનાનું રેશન આપો:
સર્વેમાં સૂચવવામાં આવ્યું હતું કે ઓછામાં ઓછા આવતા છ મહિના સુધી તમામ જરૂરીયાતમંદોને મફત રેશન આપવાની વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ.
તેમજ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં મનરેગાનો વ્યાપ વધારવો જોઇએ, જેથી ત્યાં રહેતા વધુ લોકોને કામ મળી રહે.
યુનિવર્સિટીએ જરૂરીયાતમંદોને ઓળખી કાઢવાની સલાહ આપી છે અને ઓછામાં ઓછા બે મહિના સુધી તેમના ખાતામાં સાત હજાર રૂપિયા મૂકવાની વ્યવસ્થા કરી છે.