New Criminal Laws: ભારતીય ન્યાય સંહિતા (BNS) 2023, ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતા (BNSS) 2023 અને ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ (BSA) 2023 આજથી દેશભરમાં અમલમાં આવ્યા છે.
આ ત્રણ કાયદાઓએ અનુક્રમે બ્રિટિશ યુગના કાયદા ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC), કોડ ઓફ ક્રિમિનલ પ્રોસિજર (CrPC) અને ભારતીય પુરાવા અધિનિયમનું સ્થાન લીધું છે.તેમની એન્ટ્રી સાથે, પ્રક્રિયામાં મોટા ફેરફારો થવાના છે, જેમ કે હવે જો કોઈ વ્યક્તિ FIR નોંધાવવા માંગે છે, તો તેણે પોલીસ સ્ટેશન જવું પડશે નહીં. તેમજ શોધ અને જપ્તી દરમિયાન વિડીયોગ્રાફી કરવાની રહેશે.
FIR કેવી રીતે દાખલ કરવી
નવા કાયદા હેઠળ, હવે એફઆઈઆર નોંધવા માટે વ્યક્તિગત રીતે પોલીસ સ્ટેશન જવાની જરૂર રહેશે નહીં. આ કામ ઈલેક્ટ્રોનિક કોમ્યુનિકેશન એટલે કે ફોન કે મેસેજ દ્વારા પણ થઈ શકે છે. આ નવા સિસ્ટમ ગુનાની તાત્કાલિક જાણ કરવામાં અને પોલીસ દ્વારા ઝડપી કાર્યવાહી કરવામાં મદદ કરશે. ઝીરો એફઆઈઆર દાખલ થયા બાદ હવે કોઈપણ વ્યક્તિ કોઈપણ પોલીસ સ્ટેશનમાંથી એફઆઈઆર નોંધાવી શકશે.
સાક્ષી રક્ષણ
નવા કાયદાઓમાં રાજ્ય સરકારોને સાક્ષીઓની સુરક્ષાને લઈને કડક સૂચનાઓ પણ આપવામાં આવી છે. આ અંતર્ગત રાજ્યોમાં સાક્ષીઓની સુરક્ષા માટેની યોજના લાગુ કરવી પડશે, જેથી કાયદાકીય કાર્યવાહીમાં વિશ્વાસ વધે અને કાયદાનું સમર્થન કરનાર વ્યક્તિની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરી શકાય. પીડિતાને વધુ સુરક્ષા આપવા અને બળાત્કારના કોઈપણ ગુનાના સંબંધમાં તપાસમાં પારદર્શિતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે,
પોલીસ દ્વારા ઓડિયો-વિડિયો માધ્યમ દ્વારા નિવેદન નોંધવામાં આવશે.
આ લોકોને પોલીસ સ્ટેશન જવામાંથી મુક્તિ
પીટીઆઈ અનુસાર, મહિલાઓ, પંદર વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લોકો, 60 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકો અને વિકલાંગ અથવા ગંભીર બીમારીથી પીડિત લોકોને પોલીસ સ્ટેશન આવવાથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે. અને તેઓ તેમના રહેઠાણના સ્થળે પોલીસની મદદ મેળવી શકશે. નવા કાયદા હેઠળ, પીડિતોને 90 દિવસમાં તેમના કેસની પ્રગતિ અંગે નિયમિત અપડેટ મેળવવાની તક હશે.