World Post Day 2024: દોઢ સદીથી પોસ્ટલ સિસ્ટમ વિશ્વભરના લોકો, સરકારો અને વ્યવસાયો માટે જીવનરેખા બની રહી છે. આપણા રોજિંદા જીવનમાં ટપાલ ક્ષેત્રની ભૂમિકા તેમજ વૈશ્વિક સામાજિક અને આર્થિક વિકાસમાં તેના યોગદાન વિશે જાગૃતિ લાવવા માટે દર વર્ષે 9 ઓક્ટોબરે વિશ્વ પોસ્ટ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. આવો જાણીએ આ દિવસનો ઈતિહાસ અને મહત્વ
વિશ્વ પોસ્ટ દિવસનો ઇતિહાસ
9 ઓક્ટોબરે વિશ્વ ટપાલ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. ટપાલ વર્ષોથી સંદેશા-વ્યવહારનું માધ્યમ રહ્યું છે. ભારતમાં ટપાલ વિભાગ દ્વારા લોકોને રજીસ્ટર્ડ ટપાલ, પાર્સલ અને બચત યોજનાઓની વિવિધ સુવિધા પુરી પાડવામાં આવે છે. ભારતમાં ટપાલ સેવાની શરુઆત બ્રિટિશ ઇસ્ટ ઈન્ડિયા કંપની દ્વારા ઈ.સ. 1764 માં મુંબઇથી થઇ અને ઈ.સ. 1854 માં ભારતમાં ટપાલ ટિકિટનો ઉપયોગ શરુ થયો હતો
વિશ્વ પોસ્ટ દિવસની થીમ
આ વર્ષે યૂપીયૂની સ્થાપનાના 150 વર્ષ પૂર્ણ થયા છે અને દુનિયા વિશ્વ પોસ્ટ દિવસને આ થીમ સાથે ઉજવશે: "સંચારને સક્ષમ બનાવવાના અને સમગ્ર રાષ્ટ્રોમાં લોકોને સશક્ત બનાવવાના 150 વર્ષ"
વિશ્વ પોસ્ટ દિવસનું મહત્વ
વિશ્વ પોસ્ટ દિવસનો હેતુ લોકો અને વ્યવસાયોના રોજિંદા જીવનમાં પોસ્ટની ભૂમિકા તેમજ વૈશ્વિક, સામાજિક અને આર્થિક વિકાસમાં તેના યોગદાન પ્રત્યે જાગૃતિ લાવવાનો છે. આ દિવસ લોકો અને વ્યવસાયોના રોજિંદા જીવનમાં પોસ્ટની ભૂમિકાની ઉજવણી કરે છે. પરિણામે, UPU ના સભ્ય દેશોને આ દિવસની ઉજવણી કરવા માટે તેમની પોતાની રાષ્ટ્રીય પ્રવૃત્તિઓનું આયોજન કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે, જેમાં નવા પોસ્ટલ ઉત્પાદનો અને સેવાઓની રજૂઆત અથવા પ્રમોશનથી માંડીને પોસ્ટ ઓફિસ, મેઇલ સેન્ટર્સ અને પોસ્ટલ મ્યુઝિયમમાં ઊજવણી કરવા સુધીની દરેક બાબતોનો સમાવેશ થાય છે
વિશ્વની પ્રથમ સત્તાવાર એર-મેઈલ ફ્લાઇટ 18 ફેબ્રુઆરી, 1911ના રોજ ભારતમાં શરૂ થઈ હતી. ભારતીય પોસ્ટ ઓફિસ એક્ટ 1898 ને 22 માર્ચ, 1898ના રોજ વિધાનસભા દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. તે 1 જુલાઈ, 1898ના રોજ સક્રિય થયો હતો. સ્વતંત્ર ભારતમાં, 21 નવેમ્બર 1947ના રોજ પ્રથમ સત્તાવાર ટપાલ ટિકિટ જારી કરવામાં આવી હતી. એ નવી ટિકિટમાં દેશભક્તોના ‘જય હિંદ’ નારા સાથે ભારતીય ધ્વજ દર્શાવવામાં આવી હતી.