વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સુદૂર વિચારસરણીને કારણે આજે ભારત વૈશ્વિક રોગચાળા કોવિડ -19 માં રસીથી ઓનલાઈન શિક્ષણ સુધીનો ઇતિહાસ રચી રહ્યો છે.
વિકસિત દેશોએ 2020-21 સીઝનને શૂન્ય વર્ષ તરીકે જાહેર કર્યા, ત્યારે કેન્દ્રીય શિક્ષણ મંત્રાલયે શૂન્ય વર્ષ ન હોવાથી વિદ્યાર્થીઓના બગાડના એક વર્ષને ટાળ્યું. કેન્દ્રીય બજેટમાં સરકારનું આખું ધ્યાન પડકારોને ધ્યાનમાં રાખીને હાઇબ્રિડ થીમ પર શિક્ષણ મેળવવાનું છે.
છેલ્લા વિદ્યાર્થી ડિજિટલ અને રીમોટને શિક્ષણ આપવા માટે નવી યોજના શરૂ કરવામાં આવશે. આ માટે દેશના શિક્ષણ બજેટમાં પણ 5 થી 7 અથવા 8 ટકાનો વધારો થવાની ધારણા છે.
કેન્દ્રીય નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ 1 ફેબ્રુઆરીએ કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરશે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર રોગચાળા પછી શિક્ષણને ટેકનોલોજી સાથે જોડવા પર વધુ ધ્યાન આપવામાં આવશે. એટલા માટે બજેટમાં સંકર થીમ પર શિક્ષણ માટેની વિશેષ જોગવાઈ રહેશે.
સ્વનિર્ભર ભારત અભિયાનની શરૂઆતમાં દેશમાં શિક્ષણને અગ્રતાના ધોરણે આગળ વધારવામાં આવ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે શિક્ષણ બજેટમાં 2021 ના સત્રથી શાળા-કોલેજ શરૂ થયા પછી, પરંપરાગત વર્ગખંડો સાથે ઑનલાઇન વર્ગો ચાલુ રાખવા પર ભાર મૂકવામાં આવશે.
આ અંતર્ગત વિશેષ અભ્યાસક્રમ પણ તૈયાર કરવાનું છે. તેમાં ઑનલાઇન અને ઑફલાઇન બંને સ્થિતિઓ હશે. આનો અર્થ એ કે વર્ગખંડ અને ઑનલાઇન બંને સિલેબસ આધારિત અભ્યાસક્રમમાંથી શીખવવામાં આવશે. આ માટે ઓનલાઇન લાઇબ્રેરી લેબને વર્ગખંડથી સ્માર્ટ વર્ગખંડમાં બદલવી પડશે.
આ ઉપરાંત શિક્ષકોને ટેકનોલોજી સાથે જોડવા ખાસ તાલીમ અભિયાન પણ શરૂ કરવામાં આવનાર છે. વિદ્યાર્થીઓને શાળાઓથી રોજગારી, કુશળતા વિકાસની તાલીમ, કૃત્રિમ બુદ્ધિ, ઇન્ટર્નશીપ વગેરે નવા અભ્યાસક્રમો કરવા પડે છે.
યુનિયન બજેટ 2020 માં શિક્ષણ માટે એક લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુની રકમ મળી હતી. જો કે કેન્દ્રિય બજેટ 2021 માં તે 125 લાખ કરોડ સુધી પહોંચવાની સંભાવના છે.
સંશોધન, નવીનતા અને પ્રારંભ:
સંશોધન, નવીનતા અને સ્ટાર્ટઅપ્સના બજેટમાં પણ બજેટમાં વધારો થવાની અપેક્ષા છે. હકીકતમાં, રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ ટેકનોલોજી મંચ અને રાષ્ટ્રીય સંશોધન ફાઉન્ડેશન સત્ર 2021 થી નવી શિક્ષણ નીતિ 2020 હેઠળ કાર્ય કરવાનું શરૂ કરશે. આના અમલ માટે તમામ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં સેટઅપ કરવાનું રહેશે.
12 મી સુધીની સરકારી શાળા અને સવારના નાસ્તાની જોગવાઈ
નવી એજ્યુકેશન પોલિસી 2020 માં, આઠમા અને દસમા ધોરણ સુધીની સરકારી શાળાઓને 12 મા ધોરણમાં અપગ્રેડ કરવાની રહેશે. ટીવી ચેનલ યોજના દીઠ વર્ગ દીઠ સ્વનિર્ભર ભારત અભિયાનનો અમલ. ગામની પંચાયતને પણ શિક્ષણમાં સમાવવાનો છે. પંચાયત ઇમારતોના વિદ્યાર્થીઓ ટીવી વગેરે દ્વારા ઓનલાઇન સરકારી યોજનાઓનો લાભ લઈ શકશે. આ સિવાય મિડ-ડે ભોજનમાં બપોરના ભોજન સાથે નાસ્તામાં શામેલ કરવાની પણ જાહેરાત કરવામાં આવશે.