Kaal Bhairav Jayanti : કાળ ભૈરવ જયંતિ પર, કાલ ભૈરવની પૂજા નિયમ પ્રમાણે કરવામાં આવે છે. દર વર્ષે માર્ગશીર્ષ મહિનામાં કૃષ્ણ પક્ષની અષ્ટમીના દિવસે કાલ ભૈરવ જયંતિનો પવિત્ર તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. ધાર્મિક કથાઓ અનુસાર આ દિવસે ભગવાન શિવે કાલ ભૈરવનો અવતાર લીધો હતો. આ પવિત્ર દિવસે કાલ ભૈરવના અવતારની કથાનો પાઠ કરવો શુભ માનવામાં આવે છે.
શિવ મહાપુરાણમાં વર્ણવેલ ભગવાન બ્રહ્મા અને ભગવાન વિષ્ણુ વચ્ચેના સંવાદમાં ભૈરવની ઉત્પત્તિ સંબંધિત ઉલ્લેખ છે. એકવાર ભગવાન વિષ્ણુએ બ્રહ્માજીને પૂછ્યું કે આ સૃષ્ટિનો શ્રેષ્ઠ સર્જક કોણ છે? આ પ્રશ્નના જવાબમાં બ્રહ્માજીએ પોતાને શ્રેષ્ઠ ગણાવ્યા. બ્રહ્માનો જવાબ સાંભળ્યા પછી, ભગવાન વિષ્ણુ તેમના શબ્દોમાં રહેલા અહંકાર અને અતિશય આત્મવિશ્વાસથી ગુસ્સે થયા અને તેઓ સાથે મળીને તેમના પ્રશ્નોના જવાબ મેળવવા માટે ચાર વેદ પાસે ગયા. સૌ પ્રથમ તે ઋગ્વેદ પાસે ગયા. જ્યારે ઋગ્વેદે તેનો જવાબ સાંભળ્યો, ત્યારે તેણે કહ્યું કે "શિવ શ્રેષ્ઠ છે, તે સર્વશક્તિમાન છે અને તમામ જીવો તેમનામાં સમાયેલ છે". જ્યારે યજુર્વેદને આ પ્રશ્ન પૂછવામાં આવ્યો ત્યારે તેણે જવાબ આપ્યો, "જેની આપણે યજ્ઞો દ્વારા પૂજા કરીએ છીએ તે શ્રેષ્ઠ છે અને તે શિવ સિવાય બીજું કોઈ હોઈ શકે નહીં".
સામવેદે જવાબ આપ્યો, "જેની વિવિધ સાધકો અને યોગીઓ ઉપાસના કરે છે તે શ્રેષ્ઠ છે અને જે સમગ્ર વિશ્વને નિયંત્રિત કરે છે તે ત્ર્યંબકમ એટલે કે શિવ છે". અથર્વવેદે કહ્યું છે કે, "જે ભક્તિ માર્ગ પર ચાલીને મળી શકે, જે મનુષ્યના જીવનને પાપમાંથી મુક્ત કરે છે, મનુષ્યની બધી ચિંતાઓ દૂર કરે છે, તે શંકર શ્રેષ્ઠ છે ચાર વેદોના જવાબો સાંભળ્યા પછી પણ ભગવાન વિષ્ણુ અને બ્રહ્માનો અહંકાર શાંત ન થયો અને તેઓ તેમના જવાબો પર જોરથી હસવા લાગ્યા. એટલામાં જ ત્યાં દિવ્ય પ્રકાશના રૂપમાં મહાદેવ પધાર્યા. શિવને જોઈને બ્રહ્માનું પાંચમું મસ્તક ક્રોધની આગમાં સળગવા લાગ્યું.
તે જ સમયે ભગવાન શિવે પોતાનો અવતાર બનાવ્યો અને તેનું નામ 'કાલ' રાખ્યું અને કહ્યું કે આ કાલનો રાજા છે એટલે કે મૃત્યુ. તે કાલ અથવા મૃત્યુનો રાજા અન્ય કોઈ નહીં પણ ભૈરવ હતો, જે શિવનો અવતાર હતો. ભૈરવે બ્રહ્માના ક્રોધથી બળતું માથું ધડથી કાપી નાખ્યું. આના પર ભગવાન શિવે ભૈરવને તમામ તીર્થ સ્થાનો પર જવા કહ્યું જેથી કરીને તે બ્રહ્માની હત્યાના પાપમાંથી મુક્ત થઈ શકે. ભૈરવના હાથમાંથી બ્રહ્માનું માથું પડી ગયું. કાશીમાં જ્યાં બ્રહ્માનું કપાયેલું મસ્તક પડ્યું તે સ્થાનને કપાલ મોચન તીર્થ કહેવામાં આવે છે. તે દિવસથી અત્યાર સુધી કાલ ભૈરવ કાયમ માટે કાશીમાં રહે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે કોઈ કાશીની યાત્રા માટે જાય છે અથવા ત્યાં રોકાય છે તે કપાલ મોચન તીર્થની મુલાકાત લે છે.