હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ 17 સપ્ટેમ્બર 2024 ના રોજ મંગળવારે શ્રાદ્ધ મહાલય/પિતૃ પક્ષની શરૂઆત થઈ ચુકી છે અને તેનુ સમાપન 2 ઓક્ટોબર બુધવારના દિવસે થશ એટલે કે આસો કૃષ્ણ અમાસના દિવસે સર્વપિતૃ અમાવસ્યાના રોજ શ્રાદ્ધ પક્ષનો અંતિમ દિવસ હશે. ધાર્મિક શાસ્ત્રોમાં સર્વપિતૃ અમાવસ્યાનુ ખાસ મહત્વ માનવામાં આવ્યુ છે. કારણ કે આ પિતૃ પક્ષની સમાપ્તિનો દિવસ હોય છે.
આવો જાણીએ સર્વપિતૃ અમાવસ્યાના 10 અજાણ્યા રહસ્ય
1. શાસ્ત્રો મુજબ કુતુપ રોહિણિઈ અને અભિજીત કાળમાં શ્રાદ્ધ કરવુ જોઈએ. વહેલી સવારે દેવતાઓનુ પૂજન અને મઘ્યાહ્નમાં પિતરોનુ પુજન જેને કુતુપ કાળ કહે છે કરવુ જોઈએ.
2. કહેવાય છે કે જે નથી આવી શકતા કે જેમને આપણે નથી જાણતા એ ભૂલેલા વિસરાયેલા પિતરોનુ પણ આ દિવસે શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે. તેથી આ દિવસે શ્રાદ્ધ જરૂર કરવુ જોઈએ. સર્વપિતૃ અમાવસ્યા પર જાણતા-અજાણતા બધા પિતરોનુ શ્રાદ્ધ કરવાની પરંપરા છે.
3. જો કોઈ શ્રાદ્ધ તિથિમાં કોઈ કારણવશથી શ્રાદ્ધ ન કરી શક્યા હોય કે પછી શ્રાદ્ધની તિથિ ખબર ન હોય તો સર્વપિતૃ શ્રાદ્ધ અમાવસ્યા પર શ્રાદ્ધ કરી શકાય છે. એવી માન્યતા છે કે આ દિવસે બધા પિતર તમારા દ્વાર પર આવી જાય છે.
4. સર્વપિતૃ અમાવસ્યા પર તર્પણ, પિંડદાન અને ઋષિ, દેવ અને પિતૃ પૂજન પછી પંચબલિ કર્મ કરીને 16 બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવવામાં આવે છે અથવા શક્તિ મુજબ દાન કરવામાં આવે છે. જો કોઈપણ ઉત્તરાધિકારી ન હોય તો પ્રપૌત્ર કે પરિવારના કોઈપણ વ્યક્તિ શ્રાદ્ધ કરી શકે છે.
5. શ્રાદ્ધ પક્ષના દિવસોમાં અને ખાસ કરીને અંતિમ તિથિ એટલે કે અમાવસ્યાના દિવસે ગૃહ ક્લેશ, ક્લેશ કરવો દારૂ પીવુ ચરખો માંસાહાર રિંગણ ડુંગળી લસણ વાસી ભોજન સફેદ તલ મૂળા દૂધી સંચળ સત્તૂ જીરુ મસૂરની દાળ સરસવનુ શાક ચણા વગેરે વર્જિત માનવામાં આવે છે.
6. શાસ્ત્રો કહે છે કે 'પુનમનારક્ત ત્રયતે ઇતિ પુત્રઃ', જે નરકમાંથી મુક્તિ અપાવે તે છે પુત્ર. આ દિવસે કરવામાં આવતું શ્રાદ્ધ પુત્રને પિતૃઓના પાપોમાંથી મુક્તિ અપાવે છે.
7. શ્રાદ્ધ ઘરે, પવિત્ર નદી અથવા સમુદ્ર કિનારે, તીર્થસ્થાન અથવા વડના ઝાડ નીચે, ગોવાળમાં, પવિત્ર પર્વત શિખર પર અને દક્ષિણ તરફ મોઢુ કરીને જાહેર પવિત્ર ભૂમિ પર કરી શકાય છે.
8. તમે સમગ્ર ગીતાનો પાઠ કરો કે સર્વપિત્રુ અમાવસ્યાના દિવસે, પિતૃઓની શાંતિ અને આશીર્વાદ મેળવવા અને તેમને મોક્ષનો માર્ગ બતાવવા માટે ગીતાના બીજા અને સાતમા અધ્યાયનો પાઠ કરવાની પણ જોગવાઈ છે.
9. સર્વપિતૃ અમાવસ્યા એ પૂર્વજોને વિદાય આપવાની છેલ્લી તારીખ છે. પૂર્વજો 15 દિવસ ઘરમાં બેસીને અમે તેમની સેવા કરીએ છીએ, પછી તેમના જવાનો સમય આવે છે. આથી તેને સર્વપિત્રી મોક્ષ અમાવસ્યા, પિતૃ વિસર્જનની અમાવસ્યા, મહાલય વિસર્જન અને મહાલય વિસર્જન પણ કહેવામાં આવે છે.
10. સર્વપિતૃ અમાવસ્યા પર પિતૃ સૂક્તમ, રુચિ કૃત પિતૃ સ્તોત્ર, પિતૃ ગાયત્રી પઠન, પિતૃ કવચ પઠન, પિતૃ દેવ ચાલીસા અને આરતી, ગીતા પઠન અને ગરુડ પુરાણનું ખૂબ મહત્વ છે.