Moriyo- ઉપવાસ ગમે તે હોય, ભારતમાં ઉપવાસ માટે વિશેષ ભોજન તૈયાર કરવામાં આવે છે. ભારતીય લોકો ઉપવાસ દરમિયાન અનાજનું સેવન કરતા નથી, તેથી ફળ અથવા ઉપવાસમાં વિશેષ ખોરાકનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ સ્પેશિયલ ફાસ્ટિંગ ફૂડમાં લોકો મોટાભાગે વોટર ચેસ્ટનટ, ટીખૂર, સાબુદાણા અને સમક ચોખાનું સેવન કરે છે. ઘણા લોકો મોરૈયા વિશે જાણતા નથી
મોરૈયા કે મોરિયો ને જુદા જુદા વિસ્તારોમાં જુદા જુદા નામથી ઓળખાય છે. તેને મોરધન, વરઈ, કોદરી, કોદો, સામો ચોખા અને જંગલી ચોખા, ભગરના નામથી ઓળખાય છે. આ ચોખાને જંગલી ચોખા તેથી કહેવાય છે કારણ કે આ એક પ્રકારના જંગલી ઘાસનો બીયડ છે. મોરિયો બીજા ચોખા અને દાળ અને ઘઉંના રીત જ અન્નમાં નથી ગણવામાં આવે છે. તેથી તેને હમેશા નવરાત્રિ, સાવન અને પ્રદોષ સહિત અનેક ઉપવાસ દરમિયાન લોકો તેનું સેવન કરે છે.
સાવન, નવરાત્રિ અને અન્ય ઉપવાસ દરમિયાન ફળ તરીકે તેનું સેવન કરવા ઉપરાંત, લોકો સમક ચોખા (સમક ચોખાની રેસીપી) ને તેમના દૈનિક આહારનો ભાગ પણ બનાવે છે. ઘણીવાર ડાયાબિટીસના દર્દીઓને ભાત ખાવાની મનાઈ હોય છે. આવી સ્થિતિમાં જે લોકો ભાત ખાય છે તેઓ આ સમયે મોટાભાગે ચોખાનું સેવન કરે છે. સમક ચોખા ડાયાબિટીસ અને વજન બંનેને નિયંત્રણમાં રાખે છે.
મોરૈયા માં સારી માત્રામાં પ્રોટીન, કાર્બોહાઈડ્રેટ્સ, વિટામિન A, C અને E હોય છે. સામક ચોખામાં સારા ખનિજ ગુણો પણ જોવા મળે છે. સામક ચોખામાં ગ્લુટેન હોતું નથી અને તેમાં કેલરી અને ખાંડ પણ ઓછી હોય છે. તેથી તે ડાયાબિટીસ અને વજન ઘટાડતા લોકો માટે શ્રેષ્ઠ છે.
ડાયાબિટીસ અને વજન ઘટાડવા થી પીડિત લોકો ઉપરાંત, મોરૈયા ગર્ભવતી મહિલાઓ માટે પણ ખૂબ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. મોરૈયા નું સેવન કરવાથી હાડકાં અને દાંત મજબૂત થાય છે અને જેઓ UTI થી પીડિત છે તેમના માટે પણ ખૂબ ફાયદાકારક છે.