ગુરુ શિષ્યને પોતાના જ્ઞાનથી સાચા માર્ગ પર દોરી જાય છે અને તેમની પ્રગતિમાં મદદ કરે છે. સામાન્ય રીતે, દુનિયામાં બે પ્રકારના ગુરુ હોય છે. પ્રથમ શિક્ષા ગુરુ અને બીજો દીક્ષા ગુરુ. શિક્ષા ગુરુ બાળકને શિક્ષિત કરે છે અને દીક્ષા ગુરુ શિષ્યની અંદર સંચિત દુર્ગુણોને દૂર કરીને તેના જીવનને સત્યના માર્ગ તરફ દોરી જાય છે.
દરેક પૂર્ણિમાનું પોતાનું મહત્વ હોય છે, પરંતુ ગુરુ પૂર્ણિમાએ કરવામાં આવતી પૂજા, ઉપવાસ અને દાન ખૂબ જ પુણ્યપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે શિષ્યો તેમના ગુરુ પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરે છે અને તેમના દ્વારા આપવામાં આવેલા ઉપદેશોનું પાલન કરવાની પ્રતિજ્ઞા લે છે.
લોકો આ દિવસે તેમના ગુરુઓ પાસે તેમના આશીર્વાદ મેળવવા જાય છે અને તેમના ચરણોમાં નમન કરીને તેમને વિવિધ ભેટો આપે છે. આ દિવસ ફક્ત શૈક્ષણિક ગુરુઓને જ નહીં, પરંતુ જીવનના દરેક ક્ષેત્રમાં માર્ગદર્શન આપતા બધા ગુરુઓને પણ સમર્પિત છે. આ દિવસે ગુરુ મંત્ર લેવાની પરંપરા પણ છે.
શાસ્ત્રોમાં ગુરુનો મહિમા
ગુરુનો મહિમા અનંત અને અમર્યાદ છે. તેઓ જ્ઞાનના દીવાદાંડી છે જે અજ્ઞાનના અંધકારને દૂર કરે છે. ભારતીય સંસ્કૃતિમાં, ગુરુને સર્વોચ્ચ સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે અને તેમના વિના, જ્ઞાન પ્રાપ્તિ અશક્ય માનવામાં આવે છે. વેદોમાં, ગુરુને બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશના સ્વરૂપ તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યા છે. ''ગુરુ બ્રહ્મા ગુરુ વિષ્ણુ, ગુરુ દેવો મહેશ્વર ગુરુ સાક્ષાત પરબ્રહ્મ, તસ્મય શ્રી ગુરુવાય નમઃ'' એટલે કે ગુરુ બ્રહ્મા છે, ગુરુ વિષ્ણુ છે અને ગુરુ ભગવાન શંકર છે. ગુરુ પરમ બ્રહ્મા છે. હું આવા ગુરુને વંદન કરું છું.
