ભગવાન રામે પૃથ્વી પરના તેમના તમામ કાર્ય પૂર્ણ કરી દીધા હતા, હવે તેમના મૃત્યુનો સમય આવી ગયો હતો. આવી સ્થિતિમાં યમરાજ ઋષિનું રૂપ ધારણ કરીને રામની નગરીમાં પહોંચ્યા. તે રામના મહેલમાં પહોંચ્યો અને તેને મળવા માટે મુલાકાત લીધી. પછી તે શ્રી રામને મળ્યો અને તેણે એક શરત મૂકી કે તેઓની વચ્ચે થઈ રહેલી બાબતોને દરેકથી ગુપ્ત રાખવાની. તેણે એમ પણ કહ્યું કે અમારી વાતચીત વચ્ચે જો કોઈ આવશે તો દરવાજા પર ઉભેલા ચોકીદારને મૃત્યુદંડ આપવામાં આવશે (એટલે કે મરવું પડશે). શ્રી રામે ઋષિનું રૂપ ધારણ કરીને યમરાજની વાત સ્વીકારી અને હનુમાનજીની ગેરહાજરીને કારણે રામે ભાઈ લક્ષ્મણને દ્વારપાળ બનાવ્યા.
ત્યારે યમરાજ પોતાના સાચા સ્વરૂપમાં આવ્યા અને બોલ્યા, “ભગવાન, પૃથ્વી પર તમારું જીવન પૂર્ણ થયું છે. હવે પાછા ફરવાનો સમય આવી ગયો છે.” જ્યારે યમરાજ અને ભગવાન રામ વચ્ચે વાતચીત ચાલી રહી હતી, તે જ ક્ષણે ઋષિ દુર્વાસા દરવાજા પાસે પહોંચ્યા. તેણે લક્ષ્મણને દરવાજાથી દૂર જવાનું કહ્યું અને અંદર જવાનો આગ્રહ કર્યો. જ્યારે લક્ષ્મણે ના પાડી તો તેણે શ્રી રામને શ્રાપ આપવાની વાત કરી.
વાતચીત દરમિયાન ઋષિને જોઈને ભગવાન શ્રી રામ ચિંતિત થઈ ગયા કે હવે તેમણે લક્ષ્મણને મારવા બદલ સજા કરવી પડશે. આવી સ્થિતિમાં ભગવાન રામે લક્ષ્મણને શહેરમાંથી હાંકી કાઢ્યા. પોતાના ભાઈના વચનને પૂર્ણ કરવા માટે, લક્ષ્મણ સરયુ નદી પર ગયા અને જલ સમાધિ લીધી (ડૂબી ગયા).
લક્ષ્મણની વાત જાણીને રામ ખૂબ દુઃખી થયા. ત્યારે ભગવાન શ્રી રામે પણ જલ સમાધિ લેવાનું નક્કી કર્યું. શ્રી રામ પણ સરયુ નદીમાં જળ સમાધિ લેવા નીકળ્યા. તે સમયે ભરત, શત્રુઘ્ન, હનુમાન, સુગ્રીવ અને જામવંત પણ ત્યાં હાજર હતા. થોડી જ વારમાં ભગવાન શ્રી રામ સરયુ નદીમાં ડૂબી ગયા. થોડા સમય પછી, ભગવાન નદીની અંદરથી તેમના વિષ્ણુ સ્વરૂપમાં બધાની સામે દેખાયા. તેમણે તેમના ભક્તો સહિત ત્યાં હાજર દરેકને દર્શન આપ્યા. આ રીતે ભગવાન રામ પૃથ્વી પર જીવન પૂર્ણ કરીને સ્વર્ગમાં પાછા ફર્યા
