કારતક સુદ સાતમના ૪ નવેમ્બર ૧૭૯૯ દિવસે જલારામ બાપાનો જન્મ થયો હતો. સંત શ્રી જલારામ બાપા હિન્દુ સંત હતા. તે રામના ભક્ત હતા. તેઓ 'બાપા'ના નામથી પ્રખ્યાત છે. તેમનો જન્મ 1799માં ગુજરાતના રાજકોટ જિલ્લાના વીરપુર ગામમાં થયો હતો. સંત શ્રી જલારામબાપાનો જન્મ ઇ.સ. વિક્રમ સંવત ૧૮૫૬ની કારતક સુદ સાતમે લોહાણા સમાજના ઠક્કર કુળમાં થયો હતો. તે ભગવાન રામના ભક્ત હતા.
જલારામ બાપાને ગૃહસ્થ જીવન કે પોતાના પિતાનો વ્યવસાય સ્વીકરારવામાં કોઈ રસ નહોતો. તેઓ હંમેશા યાત્રાળુઓ, સંતો અને સાધુઓની સેવામાં રોકાયેલા રહેતા. તેઓ પોતાના પિતાથી છૂટા થઈ ગયા અને તેમના કાકા વાલજીભાઈએ યુવાન જલારામ અને તેમની માતાને પોતાને ઘેર રહેવા સૂચવ્યું.
૧૮૧૬ની સાલમાં ૧૬ વર્ષની ઊંમરે તેમના લગ્ન આટકોટના પ્રાગજીભાઈ ઠક્કરની પુત્રી વીરબાઈ સાથે કરવામાં આવ્યાં. વીરબાઈ પણ ધાર્મિક અને સંત આત્મા હતી. તેમના દયાળુ વલણ અને સખાવતનો ક્યારેય વિરોધ કર્યો નથી. આથી તેમણે પણ જલારામ બાપા સાથે સંસારીવૃત્તિઓથી વિરક્ત રહી ગરીબો અને જરૂરિયાતમંદોની સેવાના કાર્યમાં ઝંપલાવી દીધું. વીસ વર્ષની વયે જલારામે આયોધ્યા, કાશી અને બદ્રીનાથની જાત્રાએ જવાનું નક્કી કર્યું ત્યારે પત્નિ વીરબાઈ પણ તેમની સાથે જોડાયા
તેના પિતાએ ઋષિ-મુનિઓને કહ્યું કે આ રીતે દાન કરવું તેની ક્ષમતા બહાર છે, તેથી તેણે તેની પત્ની સાથે ઘર છોડી દીધું. ત્યાં કાકાની જગ્યાએ દુકાન ચલાવવાની સાથે આ કામમાં પણ લાગી ગયો હતો. એક દિવસ જલારામે મોટા સ્ટેશનથી આઠ-દસ ગજનું અંતર કાપીને દસ-બાર સંતોને દાનમાં આપ્યું એટલું જ નહીં, તેમને ભોજન પણ કરાવ્યું.
દુકાનમાંથી લોટ, દાળ અને ઘી આપ્યું. રસ્તામાં કાકાએ દાન આપતી વખતે જલારામનું પોટલું જોયું અને પૂછ્યું: "શું છે એમાં?" ગભરાઈને તેણે કહ્યું: "એમાં ઉપલે અને પાણી છે." જ્યારે કાકાએ તેને ખોલ્યું, ત્યારે તેને માત્ર બાફેલા ચોખા અને પાણી જ મળ્યાં. કાકાથી અલગ થયા પછી, તેણે તેની પત્ની સાથે સખત મહેનત કરવાનું શરૂ કર્યું. અંગત મિલકત ન હોવા છતાં દાન-દક્ષિણાનું કાર્ય ચાલુ રાખ્યું.
જ્યારે એક મહાત્માએ તેમના ભોજનના વિતરણના પરોપકારી વલણ વિશે સાંભળ્યું, ત્યારે તેમણે તેમને આશીર્વાદ આપ્યા, પરંતુ થોડા દિવસો પછી સંગ્રહિત ખોરાક ઓછો થવા લાગ્યો, તેથી તેમની પત્નીએ તેમના ઘરેણાં ઉતારીને આપ્યા.
ચમત્કારિક જીવન:
તેમનો એક મોટો ચમત્કાર જમાલ નામના મુસ્લિમ તેલીના જીવન સાથે સંબંધિત છે. જમાલનો દીકરો અચાનક એટલો બીમાર થઈ ગયો કે તેના પર કોઈ ડૉક્ટરની દવા કામ ન કરી. ચારે બાજુથી નિરાશ થઈને જમાલ જલારામજીના આશ્રયમાં આવ્યો અને બોલ્યો: "જો તમે મારા આ પુત્રને, જેને જીવન વહાલું છે, સ્વસ્થ બનાવશો તો હું પાંચ બોરી બાજરી આપીશ."
જલારામે જમાલના પુત્રને આમંત્રિત પાણી પીવડાવ્યું હતું અને બે કલાક પછી છોકરાએ તેની આંખો ખોલી અને તેના પિતા સાથે વાત કરી. આ પછી જમાલે ચાલીસ માપ {પાંચ બોરી} અનાજ અને એક બળદગાડું પણ આપ્યું. "જલા અલ્લાહ, જેને અલ્લાહ ન આપે તેને જલ્લા આપો."
આ રીતે 22 વર્ષનો યુવાન જલારામ બાપાનો આભાર માનીને ઉમળકાભેર પોતાના ઘરે પરત ફર્યો હતો. એ જ રીતે એકવાર ધ્રાંગધ્રાના મહારાજાના 150 સૈનિકો વીરપુર આવ્યા હતા. જલારામ બાપાએ તેમને પ્રસાદ તરીકે એક વાસણમાંથી બે લાડુ અને એક સફરજન આપ્યું.
બધા સૈનિકોને તે અક્ષયપત્રમાંથી પુષ્કળ પ્રસાદ મળ્યો. એ પાત્ર ફરી જેવું હતું તેવું બની ગયું. મહારાજે આ ઘટનાના સમાચાર સાંભળ્યા, તેથી તેમણે આશ્રમમાં પુષ્કળ ધન અને ઘણી સુંદર પથ્થરની મિલ મોકલી, જેથી સંતો અને ઋષિઓને અન્નદાનમાં સગવડ કરી શકાય.
એવું કહેવાય છે કે આશ્રમમાં આજે પણ એ જ ચકલીઓ હાજર છે. એકવાર ભગવાનના રૂપમાં આવેલા એક સંતે એક સામાન્ય વૃદ્ધનું રૂપ ધારણ કર્યું અને જલારામ બાપાને તેમની પત્નીની સેવા માટે કહ્યું. જલારામે જરા પણ ખચકાટ વગર સંમતિ આપી. આ સાંભળીને સંતો આત્મનિરીક્ષણ થયા.
આજે પણ સૌરાષ્ટ્રના લોકો અને તેમના અનુયાયીઓ અન્નદાનની પરંપરાને શ્રદ્ધાપૂર્વક સ્વીકારે છે અને અન્ય વિસ્તારો સ્થાપે છે અને દર મહિને હજારો અનાજનું દાન કરે છે. સંવત 1937 માં, જલારામ બાપા માઘ કૃષ્ણ દશમીના રોજ ગોલોક નિવાસી થયા.
