શ્રી કુષ્માંડાની ઉપાસના આદિશક્તિ દુર્ગાનું ચોથું સ્વરૂપ એટલે શ્રી કૂષ્માંડા. પોતના ઉદરમાંથી બ્રહ્માંડને ઉત્પન્ન કરવાને કારણે તેમને કુષ્માંડા દેવીના નામથી ઓળખવામાં આવે છે. કુષ્માંડા દેવીના પૂજનથી અનાહત ચક્ર જાગૃતિની સિધ્ધિઓ પ્રાપ્ત થાય છે. શ્રી કુષ્માંડાની ઉપાસના કરવાથી બધા જ રોગો અને કષ્ટો નાશ પામે છે. આમની ભક્તિથી આયુષ્ય, બળ અને આરોગ્યની વૃધ્ધી થાય છે.
અર્થ: હે માતા! અંબે, કુશમંડા તરીકે જાણીતા છે, દરેક જગ્યાએ બેઠેલા છે, હું તમને ફરીથી અને ફરીથી વંદન કરું છું. અથવા હું તમને વારંવાર સલામ કરું છું. હે માતા, મને
બધા પાપોથી મુક્તિ આપો.
ઇંડાને કારણે ધીમી, હળવા હાસ્યને કારણે તે કુષ્માન્દા દેવી તરીકે પૂજાય છે. સંસ્કૃત ભાષામાં કુષ્માનડાને કુમ્હાર કહેવામાં આવે છે. બલિદાન વચ્ચે, કચરાનો બલિદાન તેમને સૌથી વધુ પ્રિય છે. આ કારણોસર, માતાને કુષ્મંડ (કુશમંડા) પણ કહેવામાં આવે છે.