Cluster Bombs - ક્લસ્ટર બોમ્બના ઉપયોગ પર આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધ છે, છતાં શસ્ત્રો બનાવતા લગભગ દરેક દેશમાં આ બોમ્બ છે. તેના ઉપયોગ અંગે વિશ્વમાં લાંબા સમયથી ચર્ચા ચાલી રહી છે. ઈરાન, ઈઝરાયલ, અમેરિકા, રશિયા, ચીન જેવા દેશોએ ક્લસ્ટર બોમ્બ પર પ્રતિબંધ મૂકવાના દસ્તાવેજ પર હસ્તાક્ષર કર્યા નથી. યુક્રેને 2023 માં રશિયા પર અમેરિકન ક્લસ્ટર બોમ્બ ફેંક્યા હતા.
ઈઝરાયલે ઈરાન પર ક્લસ્ટર બોમ્બનો ઉપયોગ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. ક્લસ્ટર બોમ્બ એટલા ખતરનાક છે કે તેમના ઉપયોગ પર આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધ છે. ઈઝરાયલે દાવો કર્યો છે કે 19 જૂને ઈરાન દ્વારા છોડવામાં આવેલી મિસાઈલોના બેરેજમાં, ઓછામાં ઓછા એક મિસાઈલના વોરહેડમાં ક્લસ્ટર બોમ્બ સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા હતા. એટલે કે, ઈરાનની ઓછામાં ઓછી એક મિસાઈલનું વોરહેડ ક્લસ્ટર મ્યુનિશનથી સજ્જ હતું. એટલે કે, તે વિસ્ફોટકો, જે હવામાં વિસ્ફોટ થયા પછી, ડઝનેક નાના બોમ્બમાં તૂટી જાય છે અને પછી દરેક બોમ્બ અલગથી ફૂટે છે. આ મહાન વિનાશના શસ્ત્રો છે અને મોટા વિસ્તારમાં વિનાશ લાવવા માટે બનાવવામાં આવ્યા છે. ઇઝરાયલી સંરક્ષણ દળો (IDF) એ પુષ્ટિ આપી છે કે વર્તમાન ઈરાન-ઇઝરાયલ સંઘર્ષમાં આ પ્રકારના હથિયારનો ઉપયોગ પહેલી વાર થયો છે.
ઇરાને કયા ક્લસ્ટર બોમ્બ છોડ્યા છે?
ખૂબ જ સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, ક્લસ્ટર બોમ્બ એ એક હથિયાર છે જેમાં મુખ્ય બોમ્બની અંદર ડઝનેક કે સેંકડો નાના વિસ્ફોટકો રાખવામાં આવે છે. જ્યારે તે લોન્ચ કરવામાં આવે છે, ત્યારે તે ચોક્કસ ઊંચાઈએ હવામાં વિસ્ફોટ થાય છે અને તેની અંદર હાજર બધા બોમ્બને મોટા વિસ્તાર પર વિખેરી નાખે છે. એટલે કે, જો કોઈ મિસાઇલ ફક્ત એક જ જગ્યાએ વિનાશનું કારણ બને છે, તો જો તેનું વોરહેડ ક્લસ્ટર બોમ્બથી સજ્જ હોય, તો તે એક જ હુમલામાં ઘણી જગ્યાએ વિનાશનું કારણ બની શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, ઇરાનના મિસાઇલના વોરહેડમાં રહેલા ક્લસ્ટર બોમ્બમાં 20 બોમ્બ હતા અને તે ઇઝરાયલમાં 8 કિલોમીટરની ત્રિજ્યામાં 20 જગ્યાએ પડ્યા અને વિસ્ફોટ થયા હોવા જોઈએ. આ સબમરીન જમીન પર પડે છે અને કાં તો અસર થતાં વિસ્ફોટ થાય છે અથવા થોડા સમય પછી પોતાની મેળે જ વિસ્ફોટ થાય છે.
