Shabnam Case- જો આ ત્રણ કારણોમાંથી કોઈ એક છે, તો તે 'મહિલાને ફાંસી' લગાવી શકશે નહીં
શુક્રવાર, 19 ફેબ્રુઆરી 2021 (15:57 IST)
શબનમની ફાંસીની તારીખનો નિર્ણય હજી બાકી છે અને તેની સાથે દેશની પ્રથમ મહિલાને ફાંસી આપવાનો પ્રકરણ પણ ઇતિહાસનાં પાનામાં ઉમેરવામાં આવશે. આને ફાંસી લેવામાં કેટલો સમય લાગશે તે અંગે હજી નિર્ણય લેવામાં આવ્યો નથી, પરંતુ જેલના માર્ગદર્શિકા મુજબ કેટલાક કિસ્સા એવા છે કે જેમાં મહિલાઓને ફાંસીથી બચાવી શકાય.
સુનિલ ગુપ્તા, જે સાડા ત્રણ દાયકાથી દિલ્હીની તિહાડ જેલમાં કાયદા અધિકારી હતા, કહે છે કે એક મહિલાને ફાંસી આપવામાં આવી હોવાનો મામલો તેના ધ્યાનમાં ક્યારેય આવ્યો નથી. ટોચની અદાલતે પહેલીવાર કોઈ મહિલાની ફાંસીની સજાને સમર્થન આપ્યું હોવાથી તેની ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ છે.
પૂર્વ કાયદા અધિકારીના કહેવા મુજબ, ફાંસીની સજા ફાંસી આપવી પડશે ત્યારે જ મૃત્યુ વારંટ જાણી શકાશે. તેમણે કહ્યું કે જેલના માર્ગદર્શિકા મુજબ મહિલાઓને ત્રણ કારણોસર ફાંસી આપી શકાતી નથી. ગુપ્તાએ પ્રથમ કારણ જણાવતાં કહ્યું કે જો મહિલા ગર્ભવતી છે તો તેને ફાંસી આપી શકાતી નથી.
આ સિવાય, જો કોઈ સ્ત્રી કોઈ એવી બિમારીથી પીડિત છે જે અસાધ્ય છે અને તેની સારવાર માટે તેની ઉંમર માટે, તેમજ તે રોગ દુર્લભ છે, તો આવા કિસ્સાઓમાં સ્ત્રીને ફાંસી આપી શકાતી નથી. આ સિવાય રાષ્ટ્રપતિ તેમની દયા અરજીને ધ્યાનમાં લે અને સ્વીકારે તો પણ તેને ફાંસી આપી શકાતી નથી.
સુનિલ ગુપ્તા 1981 થી 2016 દરમિયાન 35 વર્ષ સુધી તિહાર જેલમાં કાયદાના અધિકારી હતા અને તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન તેમણે અફઝલ ગુરુ અને રંગા, બિલા, ઈન્દિરા ગાંધીના હત્યારાઓ સહિત પાંચ અન્ય લોકોને ફાંસી પર લટકાવતા જોયા છે. તેઓ કહે છે કે હજી સુધી મહિલાને ફાંસી આપવાના કોઈ મામલાઓ ધ્યાનમાં લેવામાં આવ્યાં નથી.
ગુપ્તાના જણાવ્યા મુજબ, જ્યાં સુધી તેમને યાદ છે ત્યાં સુધી, 1980 ની સાલમાં, નીચલી અદાલતે કૌટુંબિક હત્યાના કેસમાં એક મહિલા સહિત અન્ય એક મહિલાને મૃત્યુદંડની સજા સંભળાવી હતી. પરંતુ બાદમાં તેને ટોચની અદાલતે આજીવન કેદની સજા ફટકારી હતી. તેઓ કહે છે કે મહિલાઓ અને પુરુષોને ફાંસી આપવા માટે કોઈ ખાસ પ્રકારની અલગ ગોઠવણી નથી. અટકી ગૃહની અલગ વ્યવસ્થા કરવાની કે અન્ય કોઈ રીતે છૂટછાટની જોગવાઈ નથી. પુરુષોને ફાંસી આપવામાં આવે છે તે જ પેટર્ન પર લટકાવવાની એક સિસ્ટમ છે. પ્રથમ કેસ સ્ત્રીને ફાંસી આપવાનો છે, ત્યારબાદ તમામ પ્રકારની મેન્યુઅલ અને અન્ય પ્રકારની ચર્ચાઓ પણ શરૂ થશે.
શબનમે ઉત્તર પ્રદેશના રાજ્યપાલને બીજી દયા અરજી આપી છે. આવી સ્થિતિમાં લો એડવોકેટ અભિષેક તિવારી કહે છે કે રાજ્યપાલ તરફથી કોઈ નિર્ણય ન આવે ત્યાં સુધી હવે આ કેસમાં ડેથ વોરંટ જારી કરી શકાશે નહીં.
શબનમને મથુરા જેલમાં ફાંસી આપવાની છે. ઉત્તર પ્રદેશ જેલ મેન્યુઅલમાં મહિલાઓને ફાંસી આપવાની જોગવાઈ મથુરા જેલમાં જ છે. આવી સ્થિતિમાં આ જેલના અમલ માટે સંપૂર્ણ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી રહી છે. આ જેલમાં હજી પણ લટકાવેલું ઘર બરાબર જાળવવામાં આવતું નથી.
