દક્ષિણ ભારતના આંધ્ર પ્રદેશના ગુંટુરમાં સોળમી સદીમાં જન્મેલા 'તેનાલીરામ' વિજયનગર રાજ્યના 'રાજા કૃષ્ણદેવ રાયા'ના મુખ્ય વિદૂષક અને કવિ હતા. તેનાલી રામ તેની બુદ્ધિમત્તા અને ઝડપી બુદ્ધિ માટે પ્રખ્યાત હતા. તેથી જ રાજા કૃષ્ણદેવ રાય ઘણીવાર તેનાલીરામની સલાહ લેતા. એકવાર રાજાના દરબારમાં તહેવારની સમારોહની ચાલી રહી હતી. જેના કારણે તેનલીરામને કાર્ય સંભાળવાની વધુ જવાબદારીઓ હતી. તેથી તેના ઘરે ગયાને ઘણા દિવસો વીતી ગયા હતા.
એક દિવસ તેનાલીરામ રાજાના દરબારમાં વિધિ પૂરી કરીને પોતાના ઘરે ગયો. ઘરે પહોંચ્યા પછી તેમને ખબર પડી કે જંગલમાંથી ભટકતો સિંહ તેમના ગામમાં આવ્યો છે. જેણે ગામના અનેક લોકોને તેનો શિકાર બનાવ્યા છે. તેનો આતંક આખા ગામમાં ફેલાઈ ગયો હતો. જેના કારણે લોકો માટે ઘરની બહાર નીકળવું મુશ્કેલ બન્યું છે. સિંહ તેના શિકારને સરળતાથી શોધી શકતો હતો. આથી તે દરરોજ ગામમાં શિકાર કર્યા બાદ જંગલની ઝાડીઓમાં છુપાઈ જતો હતો.
ગામના લોકો ખૂબ હિંમતથી તેનાલીરામ પાસે ગયા. તેમને સિંહની ઘટના વિશે જણાવતા કહ્યું કે, 'તેનાલી' માત્ર તું જ અમને સિંહના આતંકથી બચાવી શકે છે. તેનાલી રામ ગામવાસીઓને કહે છે - આમાં હું શું કરી શકું? થોડા દિવસો પછી હું રાજાના દરબારમાં જઈશ ત્યારે સિંહને પકડવા શિકારીઓને મોકલીશ.
તેનાલીરામની વાત સાંભળીને એક વૃદ્ધ માણસે ઊંચા અવાજે કહ્યું, “ગામવાસીઓ તેનાલીરામને રાજાના મહેલમાં જ વિચારે છે. આથી જ જ્યારે તેનાલી રામ રાજાના દરબારમાં જશે ત્યારે તે આપણને આપણા અસ્તિત્વનો ઉપાય જણાવશે. ત્યાં સુધી તમે લોકો સિંહનો શિકાર બનવાની રાહ જુઓ.
તેનલીરામને વૃદ્ધનો કટાક્ષ ગમ્યો નહિ. થોડો સમય મૌન રહ્યા પછી, તેનાલીરામ ગામના લોકોને તેમની સાથે મજબૂત જાળી, લાકડી, પાવડો અને દોરડું લઈ જવા કહે છે. જંગલની નજીક પહોંચ્યા પછી, તેનાલી રામે જંગલથી ગામ તરફ જવાના માર્ગમાં સિંહના પગના નિશાનના આધારે રસ્તાની વચ્ચે એક મોટો ખાડો ખોદવાનું કહ્યું અને ખાડોને ઘાસ અને ભૂસાથી હળવો ઢાંકવાનું પણ કહ્યું. આ પછી, તે જ ખાડા પર જાળી નાખવામાં આવી હતી.
ખાડાથી થોડે દૂર એક બકરી પણ બાંધેલી છે. દરેક જણ જાળીના દોરડાને ચુસ્તપણે પકડીને છુપાવે છે. જલદી બકરીઓ બ્લીટિંગ શરૂ કરે છે. સિંહ તે દિશામાં ઝડપથી દોડતો આવે છે. સિંહને પોતાની તરફ આવતો જોઈને બકરી ડરી ગઈ અને મ્યાઉં કરવા લાગી. સિંહનો પગ ખાડામાં પડતાની સાથે જ ગ્રામજનોએ ઝડપથી દોરડું ખેંચ્યું હતું. જેના કારણે સિંહ ખાડામાં જાળમાં ફસાઈ ગયો હતો. સિંહને જાળમાં ફસાયેલો જોઈને ગામના લોકો આનંદથી ઉછળી પડ્યા હતા.
બીજા દિવસે તેનાલીરામ રાજાના દરબારમાં પહોંચ્યો અને પોતાના ગામની ઘટના સંભળાવી. રાજાએ તેની બુદ્ધિ અને બહાદુરી માટે તેનલીરામની ખૂબ પ્રશંસા કરી. રાજાના આદેશ પર, શિકારીઓ સિંહને પકડીને જંગલમાં છોડી દે છે. આ રીતે તેનાલીરામ ફરી એકવાર પોતાના ગામમાં તેની બુદ્ધિમત્તા માટે જાણીતો બન્યો.
