આપણું શરીર આ પાંચ તત્વોનું બનેલું છે: પૃથ્વી, અગ્નિ, પાણી, વાયુ અને આકાશ. પૃથ્વી તત્વ પાંચ તત્વોમાં પ્રથમ સ્થાન ધરાવે છે. સંસ્કૃતમાં સમગ્ર વિશ્વને પ્રપંચ કહેવામાં આવે છે. તે આખું વિશ્વ એવી રીતે બનેલું છે કે પૃથ્વી તત્વમાં ભગવાન સૌથી વધુ વિદ્યમાન છે. પર્યાવરણ એ આપણું પ્રથમ શરીર છે જ્યાંથી આપણને ખોરાક મળે છે. આપણી પાંચ ઇન્દ્રિયો માટે ખોરાક આપણને આપે છે
પર્યાવરણમાંથી મેળવે છે. આપણું આખું જીવન ખોરાક, સ્વચ્છ પાણી, શુદ્ધ હવા અને અગ્નિ પર નિર્ભર છે. આ બધું આપણને પૃથ્વી તત્વ, જળ તત્વ, વાયુ તત્વ અને અગ્નિ તત્વમાંથી મળે છે. આ ચારેય તત્વો આકાશ તત્વમાં રહે છે. તેથી, આપણે આ પાંચ ભૂતોનો આદર કરવો જોઈએ અને તેમને શુદ્ધ રાખવા જોઈએ. તો જ જીવનમાં સુખી રહી શકીશું અને તો જ આ સંસાર ટકી શકીશું.અમારી પાસે એક જ ધરતી છે, તેને બચાવવાની જવાબદારી આપણી છે. આપણે સભાન રહેવું જોઈએ કે આપણી પાસે માત્ર એક જ પૃથ્વી છે. આપણે અહીં મોટા થયા છીએ અને આપણું શરીર સંપૂર્ણપણે પર્યાવરણ પર આધારિત છે. આજે તમે સ્ટોરમાં જે જુઓ છો તે કાલે ખાશો ત્યારે તમારા શરીરનો એક ભાગ બની જશે. જ્યારે અમે આ ગ્રહ પર આવ્યા ત્યારે અમે માત્ર 4 કે 5 કિલો હતા અને હવે તમારું શરીર જે કંઈ વજન છે તે આ પૃથ્વી તત્વમાંથી જ આવ્યું છે. તેથી, તમે એમ ન કહી શકો કે 'હું મારા શરીરની સંભાળ રાખીશ પરંતુ હવા, માટી અને પાણીની ગુણવત્તા માટે જવાબદાર છું.'
તે મારું નથી.ખેતરોમાં રાસાયણિક ખાતર નાખશો નહીં આજે આપણે જોઈએ છીએ કે છેલ્લા ઘણા દાયકાઓથી આપણે વિવિધ પ્રકારના રાસાયણિક ખાતરો ઉમેરીને આપણી જમીનને બિનફળદ્રુપ બનાવી રહ્યા છીએ. અમને
પૃથ્વીની ફળદ્રુપતા ઉર્જા બચાવવા માટે રાસાયણિક ખાતરોનો ઉપયોગ સંપૂર્ણપણે બંધ કરીને કુદરતી ખેતી તરફ આગળ વધવું જોઈએ. આજે, આર્ટ ઓફ લિવિંગના હજારો સ્વયંસેવકોના પ્રયાસો દ્વારા, ભારતમાં લાખો
ખેડૂતો કુદરતી ખેતી કરે છે. પ્રાકૃતિક ખેતીથી ખેડૂતોનું જીવનધોરણ ઊંચું આવ્યું છે એટલું જ નહીં રાસાયણિક ખેતીને કારણે જમીનને થતા નુકસાનમાં પણ ઘટાડો થયો છે.ઘણાં લોકોને એવી ગેરસમજ છે કે કુદરતી
ખેતીથી તેમને નફો નહીં મળે. આ ખોટું છે, એવું નથી. આપણા ખેડૂતો આજે કુદરતી ખેતી દ્વારા આર્થિક રીતે સારી સ્થિતિમાં છે. તેથી તે જરૂરી છે
જમીન પર એવી કોઈ પણ વસ્તુ ન મુકો જેનાથી જમીન બગડી શકે. તેથી તમારે ઓર્ગેનિક વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.જો આપણે જમીનમાં પાણીનું સ્તર વધારવું હોય તો વૃક્ષો વાવવા પડશે.અમારી પરંપરામાં એક પ્રાચીન પરંપરા છે કે દરેક વ્યક્તિએ પોતાના જીવનમાં પાંચ મોટા વૃક્ષો વાવવા જોઈએ. તેથી દરેક વ્યક્તિએ આજે સંકલ્પ લેવો જોઈએ કે આપણે આપણા જીવનમાં ઓછામાં ઓછા પાંચ વૃક્ષો વાવીશું. વૃક્ષ એપ્લિકેશનથી ભૂગર્ભ જળનું સ્તર વધે છે. આ સાથે પાણીના સ્ત્રોતોની સફાઈ પર પણ ધ્યાન આપવું જોઈએ. જો આપણે નદીઓ અને તળાવોને બચાવવા હોય તો તેને સ્વચ્છ રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. તે જરૂરી છે. સુકાઈ ગયેલી નદીઓ અને તળાવોને પુનઃજીવિત કરવા પણ ખૂબ જ જરૂરી છે.
પૃથ્વી પર પ્રદૂષણ ઘટાડવાની જરૂર છે. પ્રદૂષણથી પૃથ્વીને ઘણું નુકસાન થઈ રહ્યું છે. પૃથ્વી પર પ્રદૂષણ
આને ઘટાડવા માટે આપણે સૌર ઉર્જા અને પવન ઉર્જાનો બળતણ તરીકે ઉપયોગ કરવો જોઈએ. હવાને શુદ્ધ રાખવા પ્લાસ્ટિક બર્ન કરવાનું બંધ કરો; ખેતરો સળગાવવાનું પણ બંધ કરવું જોઈએ , ચાલો આ રીતે પ્રગતિશીલ ઉદ્દેશ્ય સાથે કામ કરીએ જેથી આપણે પર્યાવરણનું જતન કરી શકીએ.પૃથ્વી માતા છે; તે ભૂદેવી છે. ભગવાન વિષ્ણુની એક બાજુ શ્રીદેવી (લક્ષ્મી) છે અને બીજી બાજુ ભૂદેવી છે., આપણે ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે જો આપણે જમીનનું સંરક્ષણ નહીં કરીએ તો કોઈ શ્રી નહીં, કોઈ જીવન નહીં અને કોઈ નારાયણ નહીં રહે.
